Ogólne zasady BHP

"Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy są regułami pozaprawnymi wynikającymi z doświadczenia życiowego oraz z osiągnięć nauki i techniki"

Tak definiuje zasady bezpieczeństwa pracy Sąd Najwyższy. Nie ma natomiast definicji legalnej zasad bhp. Nie ma nawet przykładowego katalogu zasad. Natomiast ustawodawca bardzo szeroko odwołuje się do tej kategorii. Możemy wskazać 3 dziedziny, w których to odwoływanie jest bardzo widoczne.

1)      ustawodawca odwołuje się do tych zasad wówczas gdy określa zakres obowiązków stron stosunku pracy w dziedzinie bhp. W art. 207 kodeksu pracy, który określa zasady odpowiedzialności i obowiązki pracodawcy w zakresie bhp. W art. 207 §2 ustawodawca w punkcie 2 odwołuje się do zasad: „Pracodawca jest zobowiązany w szczególności zapewniać przestrzegania przepisów oraz zasad bhp”. Także w tym samym artykule w §3 pracodawca jest zobowiązany znać przepisy o ochronie pracy oraz zasady bhp. To odwoływanie się do zasad bhp po stronie pracodawcy występuje także w dalszych przepisach KP np. w art. 237 ze znaczkiem 3, który mówi o obowiązku przeprowadzania szkoleń przez pracodawców. Odwołanie do przepisów bhp odnajdujemy także wówczas gdy ustawodawca określa obowiązki osób kierujących pracownikami. To są osoby działające po stronie pracodawcy, zajmujące stanowiska kierownicze najniższego szczebla, o których jest mowa w art. 212 KP : „ Osoba kierująca pracownikami jest zobowiązana: 1. organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp. Jeśli zaś chodzi o pracowników to ustawodawca określa zestaw najważniejszych podstawowych obowiązków pracowniczych w sferze bhp. W art. 211 jest mowa o obowiązkach pracownika w dziedzinie bhp: "przestrzeganie przepisów i zasad bhp są podstawowym obowiązkiem pracowniczym. W szczególności pracownik jest zobowiązany znać przepisy i zasady bhp". Obie strony stosunku pracy są zobowiązane znać przepisy bhp.

2)      Odwoływanie się do ogólnych zasad bhp obserwujemy także w tych przepisach, które określają przesłanki odpowiedzialności ale już wyłącznie pracodawców w dziedzinie bhp. Art. 283 §1 KP  stanowi że ten kto jest odpowiedzialny za stan bhp nie przestrzega przepisów lub zasad bhp podlega karze grzywny

3)      Odwoływanie się do zasad bhp obserwujemy w przepisach, które określają kompetencje organów nadzoru państwowego, jak również kontroli społecznej w zakresie przestrzegania prawa pracy w tym przepisów bhp. Najbardziej widocznym wyrazem tego odwoływania jest art. 18 ze znaczkiem 4 KP, który określa kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy. Nadzór i kontrola nad przestrzeganiem prawa pracy w tym zasad bhp sprawuje PIP. Rozwinięciem zasady kontroli Państwowej Inspekcji Pracy nad przepisami prawa pracy i bhp jest ustawa z 2007 roku o Państwowej Inspekcji Pracy, która jest dostępna tutaj: http://www.bip.pip.gov.pl/pl/bip/ustawa_pip

Społeczna Inspekcja Pracy – art.18 ze znaczkiem 5 KP stanowi, że społeczna kontrola przestrzegania prawa pracy w tym przepisów i zasad bhp sprawuje społeczna inspekcja pracy. Społeczna Inspekcja Pracy działa na podstawie ustawy z 1983 r o Społecznej Inspekcji Pracy isap.sejm.gov.pl/Download?id=WDU19830350163&type=3