Obowiązek pracodawcy tworzenia służby bhp. Charakterystyka służby bhp

Podstawą prawną obowiązku tworzenia służby bhp jest art. 237¹¹ Kodeksu pracy oraz rozporządzenie RM w sprawie służby bhp. KP w tym art. 237¹¹ określa różne formy działania służby bhp. Różnicuje te formy ze względu na liczbę zatrudnionych pracowników.

Jeżeli pracodawca zatrudni powyżej 100 pracowników to ma obowiązek utworzyć własną komórkę w postaci służby bhp, w której to komórce musi zatrudnić co najmniej jednego pracownika służby bhp. Rozwija to rozporządzenie RM, które stanowi że liczbę pracowników służby bhp ustala pracodawca biorąc pod uwagę stan zatrudnienia i występujące zagrożenia. Stanowi się dalej, że pracodawca zatrudniający od 100 do 600 pracowników może utworzyć jednoosobową bądź wieloosobową komórkę bhp i ma obowiązek zatrudnić w tej komórce pracownika służby bhp choćby w niepełnym wymiarze czasu pracy. 

Jeśli zatrudnia natomiast poniżej 100 pracowników to w tej kwestii wypowiada się art. 237¹¹ i są tu przewidziane różne możliwości:

1. Pracodawca w tym przedziale od 0 do 100 może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy pod warunkiem, że ten pracownik zatrudniony przy innej pracy spełnia kryteria kwalifikacyjne do wystąpienia w roli służby bhp. Te kryteria są dość rygorystyczne, zostały one ustalone w §4 rozporządzenia. Musi być to więc pracownik, który ma co najmniej wykształcenie technika bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie wystarczy więc przeszkolenie dla służby bhp, chodzi o pracownika, który ma kwalifikacje zawodowe.
2. W sytuacji gdy u pracodawcy nie ma kompetentnego pracownika to dopiero wtedy pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu. To powierzenie zadań bhp firmom zewnętrznym jest dopuszczalne wyłącznie wtedy, gdy pracodawca zatrudnia do 100 pracowników i gdy u niego nie ma żadnego pracownika który miałby co najmniej zawód technika bhp. Zatem u pracodawców zatrudniających powyżej 100 pracowników jeśli nie ma pracownika co najmniej technika bhp to pracodawca ma bezwzględny obowiązek zatrudnić pracownika do służby bhp.
3. Pracodawca, który zatrudnia do 10 pracowników, a nawet do 20, o ile nie będzie zakwalifikowany jako zakład związany z wykonywaniem pracy w warunkach szkodliwych i uciążliwymi, to taki pracodawca może sam wykonywać zadania służby bhp pod warunkiem że będzie posiadał ukończone szkolenie dla służb bhp.

            Poza tymi trzema formami służby bhp u pracodawcy zatrudniającego do 100 pracowników ustawodawca przewiduje jeszcze szczególną kompetencję dla Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) przewidzianą w art. 237¹¹ §4 KP, z którego wynika że inspektor pracy ma wydać decyzję administracyjną w postaci nakazania utworzenia służby bhp, może także wydać decyzję administracyjną w postaci nakazu zwiększenia liczby pracowników służby bhp ( powyżej 100 pracowników) jeżeli jest to uzasadnione zagrożeniami zawodowymi. PIP ma bardzo mocną kompetencję przesądzającą o formie działania służb bhp.

Zadania służb bhp w następnym poście.