Odpowiedzialność pracodawcy za niewykonanie obowiązków dotyczących badań profilaktycznych pracownika

1. Skutki niewykonania owego badania profilaktycznego mogą być wywodzone przez samego pracownika. 

Jeżeli np. pracodawca nie wystawi skierowania na badanie to sam pracownik może skorzystać z uprawnienia służącego bezpośredniej ochronie jego zdrowia jak prawo powstrzymania się od wykonywania pracy niebezpiecznej bezpośrednio grożącej jego życiu i zdrowiu. Pracownik będzie mógł na podst. art. 210KP §1 powstrzymać się od pracy z gwarancją do wynagrodzenia za czas powstrzymania się tak długo jak pracodawca nie usunie zagrożenia, a więc tak długo aż pracodawca  nie wystawi skierowania i aż nie będzie pozytywnie potwierdzona zdolność do pracy.

Pracownik może zastosować inny środek w przypadku naruszenia przez pracodawcę obowiązków. A mianowicie pracownik może to potraktować jako ciężkie naruszenie podstawowego obowiązku względem pracownika zapewnienia mu badan profilaktycznych i na podstawie tego zarzutu rozwiązać z pracodawcą umowy o pracę w trybie art. 55 §1 KP.

2. Skutki niewykonania obowiązków dot. badań profilaktycznych jakie może wywodzić Państwowy inspektor Pracy. PIP będzie miał możliwość wykorzystania dwóch instrumentów prawnych. Może takie zachowanie pracodawcy naruszające art. 229 potraktować jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Na podstawie art. 283 §1 zastosować sankcję karną wykroczeniową w postaci nałożenia na pracodawcę kary grzywny. Każde naruszenie każdego przepisu bhp, a nawet zasady bhp czyli reguł pozaprawnych może się spotkać z sankcją karną wykroczeniową realizowaną przez inspektora pracy. Inną sankcją karną, która może być uruchomiona za pomocą inspektora pracy może być sankcja w postaci zarzutu przestępstwa z art. 220 kodeksu karnego. PIP może zgłosić popełnienie przestępstwa z art. 220, które to przestępstwo jest tzw. przestępstwem z narażenia polegające na tym, iż ten kto jest odpowiedzialny za bhp nie wypełnia stąd wynikającego obowiązku( a więc obowiązku wykonania badań profilaktycznych) i przez to naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nieprzeprowadzenie badania profilaktycznego, niewystawienie skierowania naraża bezpośrednio pracownika na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku zdrowia.

            Inspektor Pracy ma poza tym do dyspozycji ma nie tylko środki karne, sankcje karne, ale także może posłużyć się w razie naruszenia przepisów bhp przez pracodawcę sankcjami administracyjnymi w postaci: prawa wydania decyzji administracyjnej przeciwko pracodawcy, który naruszył art. 229. Będzie to decyzja w postaci nakazu usunięcia stwierdzonych uchybień. Od tej decyzji PIP pracodawca ma prawo odwołać się do Okręgowego Państwowego Inspektora Pracy, a następnie otwiera się droga do postępowania przed sądami administracyjnymi (a więc przed WSA, a nawet skarga kasacyjna do NSA).

3.Pracodawca będzie mógł także ponosić odpowiedzialność cywilną, na zasadzie odpowiedzialności cywilnej uzupełniającej wtedy gdy nieprzeprowadzenie badania wstępnego, okresowego lub kontrolnego albo gdy badanie okazało się błędne albo dopuszczenie pracownika do pracy na podstawie nieaktualnego orzeczenia lekarskiego będzie potraktowane przez sąd jako zewnętrzna przyczyna wypadku przy pracy. Wówczas z tytułu takiego wypadku poszkodowany pracownik bądź członkowie rodziny zmarłego pracownika uzyskają prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a w zakresie roszczeń niepokrytych tymi świadczeniami z ubezpieczenia społecznego uprawnieni będą mieli prawo dochodzić odszkodowania za doznaną szkodę i innych świadczeń, renty uzupełniającej na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego.